Publication
Title
De strafrechtelijke handhaving van fiscale verplichtingen : een pleidooi voor een doordachte depenalisering
Author
Abstract
Het Belgisch fiscaal recht is fundamenteel ‘gepenaliseerd’. Het strafrecht heeft een zeer ruim wettelijk toepassingsgebied ten aanzien van fiscale overtredingen op het vlak van inkomstenbelastingen en btw. Daardoor is er een grote overlapping van de mogelijkheden tot administratieve en strafrechtelijke handhaving van dezelfde fiscale overtredingen. Die overlapping geeft aanleiding tot een geheel van knelpunten en problemen. Niettemin ontbreekt op vandaag enige principiële beleidsmatige reflectie over de omvang van de fiscale strafbaarstellingen. Het doel van dit proefschrift bestaat erin om op basis van een set van wetenschappelijk verantwoorde toetsingscriteria een kritische evaluatie te maken van de strafrechtelijke handhaving van fiscale verplichtingen en aanbevelingen te doen voor verbetering. De onderzoeker ontwikkelt een toetsingskader aan de hand waarvan zowel evaluerend als aanbevelend onderzoek naar de strafrechtelijke handhaving van fiscale verplichtingen mogelijk is. Op basis van een grondige literatuurstudie en een schets van het relevant Europees rechtskader worden vijf toetsingscriteria geïdentificeerd die elk verband houden met actuele doelstellingen van repressieve fiscale handhaving: proportionaliteit, instrumentaliteit, rechtsbescherming, het lex certa-beginsel en handhaafbaarheid. Vervolgens wordt ruime aandacht besteed aan het beschrijven van het onderzoeksvoorwerp binnen zijn bredere context, dat wil zeggen de strafbaarstelling van fiscale overtredingen binnen de bredere context van de repressieve fiscale handhaving. Dit onderzoeksvoorwerp wordt vanuit drie verschillende invalshoeken beschreven: een rechtshistorische analyse, een positiefrechtelijke analyse en een analyse van de overlapping van verschillende mogelijkheden tot repressieve fiscale handhaving. Vervolgens wordt een kritische evaluatie gemaakt van de vigerende fiscale strafbaarstellingen, waarbij de nadruk ligt op de artikelen 449 en 450, eerste lid WIB 1992 en de artikelen 73 en 73bis, eerste lid w.btw. De onderzoeker komt tot het besluit dat deze strafbaarstellingen niet volledig kunnen worden verantwoord in het licht van de vooropgestelde toetsingscriteria. Er worden positieve en negatieve deelconclusies getrokken die de basis vormen voor het formuleren van aanbevelingen in het laatste deel van het onderzoek. Die aanbevelingen nemen de vorm aan van ‘richtsnoeren’ op basis waarvan de wetgever concrete crimineel-politieke beslissingen kan nemen. Voor elke richtsnoer worden ook concrete bouwstenen aangereikt. De onderzoeker beveelt een doordachte ‘depenalisering’ aan, dat wil zeggen een inperking van de strafrechtelijke handhaving. Om die depenalisering te verwezenlijken moet zowel de wettelijke omschrijving van de fiscale strafbaarstellingen worden bijgesteld, als een coherent handhavingsbeleid ten aanzien van concrete fiscale overtredingen worden uitgewerkt.
Language
Dutch
Publication
Antwerpen : Universiteit Antwerpen, Faculteit Rechten , 2020
Volume/pages
847 p.
Note
Supervisor: Peeters, Bruno [Supervisor]
Full text (publisher's version - intranet only)
UAntwerpen
Faculty/Department
Research group
Publication type
Affiliation
Publications with a UAntwerp address
External links
Record
Identifier
Creation 19.11.2020
Last edited 07.10.2022
To cite this reference