|
Title
|
|
|
|
Naar een grotere rechtsvormende rol voor het Belgische Hof van Cassatie binnen de mogelijkheden en grenzen in een Europese gelaagde rechtsorde : een thematische rechtspraakanalyse in het domein van het procesrecht
| |
|
Author
|
|
|
|
| |
|
Abstract
|
|
|
|
| Als hoogste nationaal rechtscollege vervult het Hof van Cassatie een belangrijke rechtsvormende rol. Ingevolge de Europeanisering heeft deze rechtsvormende rol reeds lang een bijkomende dimensie gekregen: de Europese wetgeving en de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Europees Hof van Justitie beïnvloeden het nationale recht en dus ook de nationale cassatierechtspraak. Maar ook op nationaal niveau fungeert het Hof van Cassatie niet als enige hoogste rechter; het Grondwettelijk Hof en de Raad van State vervullen vanuit hun wettelijke opdracht eveneens een rechtsvormende rol. In een gelaagde Europese rechtsorde waar de top van de rechterlijke piramide ‘gedeeld’ wordt door diverse rechtscolleges op nationaal én supranationaal niveau, rijst de vraag naar de werkelijke beoordelingsruimte of autonomie van het cassatiehof. Deze vraag wordt nog interessanter in het domein van het procesrecht, met name in het licht van de zogenaamde ‘procedurele autonomie’. Dit onderzoek vertrekt van het huidige normatieve kader waarbinnen het Hof van Cassatie zijn rechtsvormende rol vandaag kan, mag en moet vervullen. Op basis van de verhouding van samenwerking, doorwerking en wisselwerking tussen het Hof van Cassatie en de hierboven genoemde hoogste rechtscolleges worden de grenzen en mogelijkheden waarbinnen het Hof van Cassatie zijn rechtsvormende rol vervult, vastgesteld. In een thematisch rechtspraakonderzoek wordt vervolgens geanalyseerd hoe het Hof van Cassatie in zijn rechtspraak omgaat met de grenzen en mogelijkheden vastgesteld in het normatief kader. Dit gebeurt op basis van drie thema’s uit het burgerlijk procesrecht en in het bijzonder, het overkoepelende thema van het recht op toegang tot de rechter. Daarbij wordt vanuit een intradisciplinaire en rechtsvergelijkende benadering van elke thematiek onderzocht of het Hof in het licht van zijn verhouding met bovengenoemde andere hoogste rechtscolleges over alternatieve grenzen en mogelijkheden beschikt om zijn rechtsvormende rol te vergroten. Binnen elke thematiek had, en heeft het Hof ook vandaag nog, een rechtsvormende rol te vervullen. Op sommige punten is het Hof eerder terughoudend en lijkt de rechtsvorming door de cassatierechter (louter) gestuurd door de wettelijke en jurisprudentiële grenzen waarbinnen de rechter ageert; op andere punten kan het optreden van de cassatierechter dan weer gecategoriseerd worden als maximalistisch rechtsvormend optreden. Uit de analyse van de beoordelingsruimte van het Hof van Cassatie kunnen binnen elke thematiek diverse anticipatieve, constructieve en casus-gebonden grenzen en mogelijkheden worden gedestilleerd die de cassatierechter zou kunnen aanwenden om zijn rechtsvormende rol, ook in de toekomst en ook buiten de betrokken thema’s om, nog te vergroten. |
| |
|
Language
|
|
|
|
Dutch
| |
|
Publication
|
|
|
|
Antwerpen
:
Universiteit Antwerpen, Faculteit Rechten
,
2024
| |
|
DOI
|
|
|
|
10.63028/10067/2031360151162165141
| |
|
Volume/pages
|
|
|
|
879 p.
| |
|
Note
|
|
|
|
:
Rutten, Stefan [Supervisor]
:
Vanlerberghe, Beatrix [Supervisor]
| |
|
Full text (open access)
|
|
|
|
| |
|